Προσέγγιση άρθρων
Για να γίνει κατανοητός ο τρόπος προσέγγισης των άρθρων που περικλείουν το blog, θεωρώ ότι χρειάζεται να θυμηθούμε τον ορισμό λέξεων, όπως: Τι είναι αγάπη, πνεύμα, ψυχή, πνευματικότητα. Πιστεύω ότι είναι ωραίο να μαθαίνουμε και ν’ακούμε χωρίς κριτική, χωρίς αξιολόγηση αλλά με ανοιχτό μυαλό ώστε να μπορεί να υπάρχει διάλογος, χωρίς παρεμβάσεις. Όταν ακούμε και μαθαίνουμε τότε φτάνουμε στο να γνωρίζουμε ότι το μυστήριο είναι τόσο μεγάλο…που τελικά δεν γνωρίζουμε!!! Είναι όμορφο να βιώνουμε την καθημερινότητα μας με δέος όπως όταν ήμασταν παιδιά!
Αγάπη
Πιστεύω πως ο μόνος αντιπροσωπευτικός ορισμός για αυτήν, είναι η αγάπη στην οποία αναφέρεται ο Απόστολος Παύλος στην προς Κορινθίους επιστολή, τον «Ύμνο της αγάπης»:
[13.1] Ἐὰν ταῖς γλώσσαις τῶν ἀνθρώπων λαλῶ καὶ τῶν ἀγγέλων, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, γέγονα χαλκὸς ἠχῶν ἢ κύμβαλον ἀλαλάζον. [13.2] καὶ ἐὰν ἔχω προφητείαν καὶ εἰδῶ τὰ μυστήρια πάντα καὶ πᾶσαν τὴν γνῶσιν, καὶ ἐὰν ἔχω πᾶσαν τὴν πίστιν, ὥστε ὄρη μεθιστάνειν, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, οὐδέν εἰμι. [13.3] καὶ ἐὰν ψωμίσω πάντα τὰ ὑπάρχοντά μου, καὶ ἐὰν παραδῶ τὸ σῶμά μου ἵνα καυθήσωμαι, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, οὐδὲν ὠφελοῦμαι.
[13.4] ἡ ἀγάπη μακροθυμεῖ, χρηστεύεται· ἡ ἀγάπη οὐ ζηλοῖ· ἡ ἀγάπη οὐ περπερεύεται, οὐ φυσιοῦται, [13.5] οὐκ ἀσχημονεῖ, οὐ ζητεῖ τὰ ἑαυτῆς, οὐ παροξύνεται, οὐ λογίζεται τὸ κακόν, [13.6] οὐ χαίρει ἐπὶ τῇ ἀδικίᾳ, συγχαίρει δὲ τῇ ἀληθείᾳ· [13.7] πάντα στέγει, πάντα πιστεύει, πάντα ἐλπίζει, πάντα ὑπομένει.
[13.8] ἡ ἀγάπη οὐδέποτε ἐκπίπτει· εἴτε δὲ προφητεῖαι, καταργηθήσονται· εἴτε γλῶσσαι, παύσονται· εἴτε γνῶσις, καταργηθήσεται. [13.9] ἐκ μέρους δὲ γινώσκομεν, καὶ ἐκ μέρους προφητεύομεν· [13.10] ὅταν δὲ ἔλθῃ τὸ τέλειον, τότε τὸ ἐκ μέρους καταργηθήσεται. [13.11] ὅτε ἤμην νήπιος, ὡς νήπιος ἐλάλουν, ὡς νήπιος ἐφρόνουν, ὡς νήπιος ἐλογιζόμην· ὅτε δὲ γέγονα ἀνήρ, κατήργηκα τὰ τοῦ νηπίου. [13.12] βλέπομεν γὰρ ἄρτι δι’ ἐσόπτρου ἐν αἰνίγματι, τότε δὲ πρόσωπον πρὸς πρόσωπον· ἄρτι γινώσκω ἐκ μέρους, τότε δὲ ἐπιγνώσομαι καθὼς καὶ ἐπεγνώσθην.
[13.13] νυνὶ δὲ μένει πίστις, ἐλπίς, ἀγάπη, τὰ τρία ταῦτα· μείζων δὲ τούτων ἡ ἀγάπη.
[13.1] Αν μπορώ να λαλώ όλες τις γλώσσες των ανθρώπων, ακόμα και των αγγέλων, αλλά δεν έχω αγάπη για τους άλλους, οι λόγοι μου ακούγονται σαν ήχος χάλκινης καμπάνας ή σαν κυμβάλου αλαλαγμός. [13.2] Κι αν έχω της προφητείας το χάρισμα κι όλα κατέχω τα μυστήρια κι όλη τη γνώση, κι αν έχω ακόμα όλη την πίστη, έτσι που να μετακινώ βουνά, αλλά δεν έχω αγάπη, είμαι ένα τίποτα. [13.3] Κι αν ακόμα μοιράσω στους φτωχούς όλα μου τα υπάρχοντα, κι αν παραδώσω στη φωτιά το σώμα μου για να καεί, αλλά δεν έχω αγάπη, σε τίποτα δε μ’ ωφελεί.
[13.4] Εκείνος που αγαπάει έχει μακροθυμία, έχει και καλοσύνη· εκείνος που αγαπάει δε ζηλοφθονεί· εκείνος που αγαπάει δεν κομπάζει ούτε περηφανεύεται· [13.5] είναι ευπρεπής, δεν είναι εγωιστής ούτε ευερέθιστος· ξεχνάει το κακό που του έχουν κάνει. [13.6] Δε χαίρεται για το στραβό που γίνεται, αλλά μετέχει στη χαρά για το σωστό. [13.7] Εκείνος που αγαπάει, όλα τα ανέχεται· σε όλα εμπιστεύεται, για όλα ελπίζει, όλα τα υπομένει.
[13.8] Ποτέ η αγάπη δε θα πάψει να υπάρχει. Τα θεία μηνύματα των προφητών κάποτε δε θα υπάρχουν πια· η γλωσσολαλία θα πάψει· θα σταματήσει η γνώση των μυστηρίων του Θεού. [13.9] Γιατί και η γνώση μας και η προφητεία μας περιορίζονται μονάχα σ’ ένα μέρος της αλήθειας. [13.10] Όταν όμως το τέλειο που περιμένουμε θα ’ρθεί, τότε το μερικό θα πάψει να υπάρχει.
[13.11] Μικρό παιδί όταν ήμουν, σαν μικρό παιδί μιλούσα, αισθανόμουν και σκεφτόμουν. Άντρας πια όταν έγινα, κατήργησα τους τρόπους του μικρού παιδιού. [13.12] Αλήθεια, τώρα βλέπουμε τα πράγματα θαμπά, σαν μέσα από μεταλλικό καθρέφτη· τότε όμως πρόσωπο με πρόσωπο θα δούμε το Θεό. Τώρα γνωρίζω μόνο ένα μέρος, τότε όμως θα γνωρίσω με πληρότητα, όπως και ο Θεός μ’ έχει γνωρίσει.
[13.13] Θα μείνουν τελικά για πάντα αυτά τα τρία: η πίστη, η ελπίδα κι η αγάπη. Και απ’ αυτά, το πιο σπουδαίο είναι η αγάπη.
Να δούμε λοιπόν τις λέξεις και τον ορισμό αυτών, με τις οποίες ο Απόστολος
περιγράφει την αγάπη...
-
μακροθυμία = το να ανέχεσαι και να συγχωράς τα σφάλματα των άλλων
-
αγαθός/αγαθή = αυτός που ενεργεί με καλές και αγνές προθέσεις
-
ωφέλιμη = έχει μια καλή επίδραση
-
φθόνος = το αρνητικό συναίσθημα (της λύπης, της στενοχώριας και της δυσαρέσκειας) που αισθάνεται κάποιος για την ευτυχία, την επιτυχία ή την υπεροχή των άλλων
-
καυχιέται = μιλά με πολύ επαινετικά λόγια για τον εαυτό του
-
επαίρεται = συμπεριφέρομαι με έπαρση - (έπαρση):υπερβολική υπερηφάνεια - μεγάλη ιδέα κάποιου για τον εαυτό του με αποτέλεσμα να φέρεται περιφρονητικά ή υποτιμητικά στους άλλους
-
ασχημονώ = συμπεριφέρομαι άσεμνα, άπρεπα, διαπράττω ασχημίες, ανάρμοστες πράξεις
-
συμφέρον = αυτό που αποφέρει κέρδος ή ωφέλεια, ηθικού, συναισθηματικού και υλικού περιεχομένου
-
παροξύνω = αυξάνω την ένταση, την εχθρότητα σε βαθμό ανεπιθύμητο ή δυσάρεστο - επιμένω σε μια πράξη που χειροτερεύει μια κατάσταση
-
κακό = καθετί που είναι αντίθετο με τις επιθυμίες του ανθρώπου
-
αδικία = ενέργεια ή συμπεριφορά που παραβιάζει το θεσμικό ή φυσικό δίκαιο - πράξη αντίθετη προς το δίκαιο από ηθική άποψη
-
συγχαίρω = εκφράζω σε κάποιον τη χαρά μου για κάποιο ευχάριστο γεγονός που του συνέβη
-
αλήθεια = πραγματικότητα | αδιαμφισβήτητη αρχή - καθετί που συμφωνεί με την πραγματικότητα - η απουσία ψεύδους
-
ανέχεται= αντιμετωπίζει υπομονετικά κάποιον ή κάτι που δεν του αρέσει ή δεν εγκρίνει
-
πιστεύω = έχω πεποίθηση, είμαι βέβαιος, σίγουρος
-
ελπίζω = είμαι αισιόδοξος ότι θα συμβεί κάτι καλό
-
υπομένω = αντιμετωπίζω με καρτερικότητα μια δύσκολη ή δυσάρεστη κατάσταση
Έχοντας κατά νου λοιπόν όλα τα παραπάνω, μπορούμε καθημερινά να παρατηρούμε τον εαυτό μας και να κοιτάζουμε…αν τα πραγματικά κίνητρα απ’ όσα πράττουμε, λέμε και σκεφτόμαστε είναι αυτά της αγάπης!
Πνεύμα
Σύμφωνα με τον Γεώργιο Μπαμπινιώτη η ετυμολογία την λέξης:
Πνεύμα
ETYM. < αρχ. πνεῦμα < *πνεF-μα < πνέω < *πνέF-ω.
ΣΗΜΑΣ. αρχική σημ. «πνοή, φύσημα»
Συνεχίζοντας της αναζήτησή μας για τον ορισμό «πνεύμα» βρίσκουμε ότι:
πνεύμα είναι η ζωτική αρχή ή η κινητήριος δύναμη για όλα τα έμβια όντα1. Αναφέρεται στην άυλη πλευρά του ανθρώπου και είναι το στοιχείο στον άνθρωπο που του δίνει την δυνατότητα να έχει μια στενή σχέση με τον «Θεό» (Θεός =οτιδήποτε ο καθένας πιστεύει ως Θεό).
Αν αναφερόμαστε λοιπόν στο αθλητισμό, λέμε έχουμε ομαδικό πνεύμα. Χρειάζεται δηλαδή να έχουμε κατά νου, μια σειρά χαρακτηριστικών ώστε να μπορούμε να δρούμε ομαδικά… Π.χ. Κοινός σκοπός, συνεργασία, να κάνουμε υποχωρήσεις, να μειώνουμε τον εγωισμό μας ώστε να μπορεί να υπάρξει συνεργασία κ.τ.λ.. Άρα έχουμε κοινές προτεραιότητες που μας δίνουν πνοή, μας δίνουν κίνηση ώστε να πετύχουμε το σκοπό μας…
Το πνεύμα λοιπόν που μας διακατέχει (=έντονο συναίσθημα που μας κυριεύει) γίνεται αυτό που μας δίνει κίνηση, μας δίνει δύναμη!
Δίνω αυτό τα παραδείγματα ώστε να γίνει κατανοητό ότι το πνεύμα που δίνει πνοή σε αυτό το blog είναι η αγάπη! Η αγάπη για τον άνθρωπο και την μοναδικότητα του!
1Από τον 17ο αιώνα, ο Γουίλιαμ Χάρβεϊ και ο Ρενέ Ντεκάρτ πιθανολογούσαν ότι κάπου μέσα στο σώμα, σε μια ειδική περιοχή, υπήρχε ένα "ζωτικό πνεύμα" ή "ζωτική δύναμη".
Ψυχή
ΕΤΥΜ. αρχ. λέξη < ψύχω «πνέω, φυσώ» < *ψύω < Ι.Ε. *bhes- «φυσώ, σφυρίζω»
ΣΗΜΑΣ. αρχική σημ. «ανάσα, πνοή»
-
το άυλο στοιχείο του ανθρώπου που, ύστερα από το θάνατο του σώματος, αποκτά αυτόνομη ύπαρξη
-
ο συναισθηματικός και ηθικός κόσμος του ανθρώπου σε αντίθεση προς τις διανοητικές λειτουργίες του: H καλλιέργεια πνεύματος και ψυχής
Ο άνθρωπος έχει πνεύμα και είναι ψυχή. Στην πιο βασική της έννοια η λέξη ψυχή σημαίνει «ζωή».
Επίσης, ο Γεώργιος Μπαμπινιώτης σημειώνει ότι το πνεύμα και η ψυχή γλωσσικά είναι δύο κύριες λέξεις τής ανθρώπινης ύπαρξης. Eκκινούν και οι δύο την ελληνική γλώσσα από τη σημασία τής «πνοής», το φύσημα τού αέρος αρχικά, που περνάει στην «ανά-πνοή», την «ανάσα», δηλ. στην πηγή τής σωματικής ζωής και τής έδρας τού πνεύματος, τού εγκεφάλου.
Πνευματικότητα
Πνευματικότητα: Οι ικανότητες που συγκροτούν το πνευματικό επίπεδο ενός ατόμου ή οι ιδιότητες που συνθέτουν το πνευματικό επίπεδο.
Αναλύοντας τις λέξεις:
οι ικανότητες = η ιδιότητα την οποία έχει κάποιος, από τη φύση του ή από το χαρακτήρα του, να πετυχαίνει ένα αποτέλεσμα ή στόχο
που συγκροτούν = συγκεντρώνω και οργανώνω επί μέρους στοιχεία (πρόσωπα ή πράγματα) για να σχηματίσω ένα λειτουργικό ή αρμονικό σύνολο
το πνευματικό… = που ανήκει ή που αναφέρεται στο πνεύμα, (όπου πνεύμα= κινητήριος δύναμη) και κυρίως στην ικανότητα του ανθρώπινου μυαλού να σκέφτεται, να εκφράζει τις σκέψεις του και να δημιουργεί …(διανοητικά, καλλιτεχνικά κτλ.)
…επίπεδο ενός ατόμου ή οι ιδιότητες που συνθέτουν το πνευματικό επίπεδο!
Σε ποιο πνεύμα αναφέρεται όμως η πνευματικότητα; Στο πνεύμα από το οποίο ο καθένας διακατέχεται… το οποίο μπορεί να είναι αγαθό, να είναι ζηλόφθονο, να είναι ομαδικό, ένα πνεύμα που έχει κυριευτεί από φόβο, από αγάπη, από κακία, από αλαζονεία… κ.τ.λ..
Οτιδήποτε κάνουμε διακατέχεται από ένα πνεύμα, δρώντας με αυτή την λογική μπορούμε να παρατηρήσουμε τον εαυτό μας σε καθημερινή βάση και να ανακαλύψουμε ποια ήταν η κινητήριος δύναμη πίσω από την κάθε μας πράξη, από την κάθε μας λέξη αλλά και πίσω από την κάθε μας σκέψη!
Ο όρος πνευματικότητα επίσης εκλαμβάνεται ως η αναζήτηση του σκοπού της ζωής2 και ως η επίτευξη της εσωτερικής αρμονίας3.
2(Feenstra & Brouwer, 2008)
3(Schwartz, 1992. Myyry, 2008)
Πηγές:
Γνώση, αθωότητα και δέος, Οsho, Eκδόσεις Ενάλιος
Η Δύναμη του τώρα, Eckhart Tolle, Εκδόσεις Πεδίο